دریاچه نمک حوض سلطان ، آینه ای سفید در دل کویر قم - سفر بریم

حوض سلطان کجاست؟

دریاچه نمک حوض سلطان، در شمال استان قم و در مسیر بزرگراه قم - تهران واقع شده است. این دریاچه یکی از معروف ترین جاهای تماشای قم به شمار می رود که در فصل های مختلف جلوه ای متفاوت دارد. نزدیکی آن به شهرهای بزرگ مانند تهران، قم و کاشان، باعث شده که دسترسی به آن آسان و سریع باشد. این مکان بکر و منحصربه فرد، به ویژه برای علاقه مندان به عکاسی و طبیعت گردی، انتخابی فوق العاده است.

• مدت بازدید: 2 تا 3 ساعت
• هزینه بازدید: رایگن
• آدرس: قم، 40 کیلومتری شمال قم، حاشیه بزرگراه خلیج فارس

آدرس حوض سلطان روی نقشه گوگل

مسیرهای دسترسی به دریاچه حوض سلطان

شما از مسیرهای مختلفی می توانید خود را به دریاچه حوض سلطان برسانید که در ادامه هر کدام از این مسیرها را به تفکیک معرفی می کنیم.

دسترسی از قم

اگر در شهر قم هستید، دسترسی به دریاچه نمک حوض سلطان بسیار آسان است. از قم باید وارد آزادراه قم - تهران شوید و حدود 20 کیلومتر در این مسیر به سمت شمال حرکت کنید. پس از عبور از ایستگاه عوارضی، می توانید تابلوهای راهنما را دنبال نموده و وارد مسیر خاکی شوید که به دریاچه منتهی می شود. این مسیر مناسب برای سفرهای یک روزه و حتی نیم روزه است.

دسترسی از تهران

برای رسیدن به دریاچه از تهران، کافی ست وارد آزادراه تهران - قم شوید. پس از طی حدود 85 کیلومتر و عبور از شهر حسن آباد، به محدوده دریاچه خواهید رسید. در نزدیکی کیلومتر 60 تا 70، ورودی خاکی سمت راست را مشاهده می کنید که به قسمت هایی از دریاچه منتهی می شود. بهتر است از خودروهای آفرود یا خودروهای شخصی با ارتفاع مناسب بهره ببرید، چراکه مسیر خاکی در بعضی بخش ها ناهموار است.

دسترسی از کاشان

اگر از سمت کاشان به سمت دریاچه حرکت می کنید، ابتدا وارد آزادراه کاشان - قم شوید. بعد از حدود 90 کیلومتر، وارد آزادراه قم - تهران شوید و سپس مسیر را به سمت شمال ادامه دهید. دریاچه در حدود 20 کیلومتری شمال قم واقع شده است و از کنار جاده به راحتی قابل مشاهده است. زمان تقریبی سفر از کاشان به دریاچه حدود یک ساعت و نیم است.

معرفی دریاچه نمک حوض سلطان

دریاچه نمک حوض سلطان یا دریاچه شاهی، یکی از پدیده های طبیعی استان قم است که در ارتفاع حدود 820 متر از سطح دریا واقع شده است. این دریاچه شور، مساحتی بالغ بر 240 کیلومتر مربع دارد و یکی از بزرگ ترین دریاچه های فصلی کشور محسوب می شود. موقعیت جغرافیایی آن بین دو رشته کوه البرز و مرکزی قرار گرفته و همین ویژگی باعث جمع آوری آب های روان و بارندگی ها در فصول بارش شده است.

این دریاچه دو بخش اصلی دارد: حوض سلطان و حوض مره. این دو حوضچه در اثر تبخیر آب، لایه های نمکی گسترده ای روی سطح دریاچه به وجود آورده اند که چشم انداز ای چشمگیر ایجاد نموده اند. در زمان حکومت قاجار، از نمک این منطقه برای تأمین احتیاجهای تجاری استفاده می شد و به همین علت گاهی با نام دریاچه شاهی نیز شناخته می شود.

در فصل های بارندگی، دریاچه پرآب می شود و انعکاس آسمان در سطح آن، جلوه ای سحرآمیز پدید می آورد. در تابستان، با تبخیر کامل آب، سطح دریاچه به یک صفحه سفید درخشان تبدیل می شود که همانند آینه ای بزرگ عمل می نماید.

وجه تسمیه دریاچه حوض سلطان قم

دریاچه نمک حوض سلطان در طول تاریخ با نام های مختلفی شناخته شده است. یکی از نام های قدیمی و پرکاربرد این دریاچه، دریاچه شاهی است. این نام به دوره قاجار بازمی شود، زمانی که این منطقه یکی از منابع مهم استخراج نمک برای دربار و تجارت داخلی به شمار می رفت. در آن دوران، نمک به عنوان کالایی باارزش، از این دریاچه استخراج و به سایر منطقه ها کشور فرستاده می شد. به همین علت، دریاچه به احترام پادشاه وقت، به نام شاهی معروف شد.

نام حوض سلطان نیز به باور بعضی، به علت نزدیکی به مقبره ای به همین نام در حوالی منطقه انتخاب شده است. بعضی منابع محلی معتقدند این نام از فردی به نام سلطان یا پادشاه محلی که در گذشته در این منطقه می زیسته، برگرفته شده است. با این حال، نام علمی و رسمی این دریاچه در نقشه های جغرافیایی، اغلب با عنوان دریاچه نمک حوض سلطان قم ثبت شده است.

جالب است بدانید که در بعضی متون قدیمی و سفرنامه ها، از این دریاچه با عنوان دریاچه قم - تهران یا نمک زار حوض سلطان نیز یاد شده، که این امر نشان دهنده اهمیت جغرافیایی و تاریخی آن در مسیر ارتباطی میان تهران و قم بوده است.

پوشش گیاهی دریاچه نمک حوض سلطان استان قم

با وجود اینکه دریاچه نمک حوض سلطان در ناحیه ای کویری و دارای خاک شور قرار گرفته، اما پوشش گیاهی خاص و منحصربه فردی در اطراف آن شکل گرفته است. این پوشش گیاهی بیشتر شامل گیاهان شورزی و مقاوم به خشکی و شوری است که توانایی زندگی در شرایط سخت اقلیمی این منطقه را دارند.

یکی از رایج ترین گونه های گیاهی در این منطقه، گیاه شور یا اشنان است که اغلب در اطراف دریاچه رشد می نماید. این گیاه با ریشه های قوی و بلند، قادر به جذب رطوبت از اعماق زمین است و یکی از مهم ترین پوشش های سبز منطقه محسوب می شود. سلمه تره و گزنه های شورزی نیز از دیگر گونه هایی هستند که در نزدیکی دریاچه دیده می شوند.

پوشش گیاهی حوض سلطان، هرچند پراکنده و محدود است، اما نقش بسیار مهمی در جلوگیری از فرسایش خاک و تثبیت شن های روان دارد. بعلاوه، بعضی از این گیاهان، زیستگاه گونه های خاصی از حشرات و پرندگان بومی را نیز فراهم می نمایند.

در فصول معتدل سال، به ویژه بهار و پاییز، گیاهان شورزی منطقه به رنگ سبز کم رنگ درمی آیند و جلوه ای خاص به اطراف دریاچه می بخشند. اگرچه تنوع گیاهی در این ناحیه نسبت به منطقه ها سرسبز محدودتر است، اما همین گیاهان بومی نیز ارزش مطالعاتی و زیست محیطی بالایی دارند و بخشی از زیست بوم منحصر به فرد کویر مرکزی ایران را تشکیل می دهند.

امکانات و تفریحات دریاچه حوض سلطان

دریاچه حوض سلطان با وجود موقعیت خاص جغرافیایی و طبیعت منحصربه فردش، امکانات رفاهی گسترده ای مانند منطقه ها تفریحی سازمان یافته یا رستوران ندارد؛ اما همین بکر بودن فضا، آن را به مقصدی ایده آل برای علاقه مندان به طبیعت گردی، عکاسی و ماجراجویی تبدیل نموده است.

یکی از پرطرفدارترین تفریحات در این دریاچه، عکاسی از منظره ها طبیعی و بازتاب آسمان در سطح نمک زار است. به ویژه بعد از باران یا هنگام طلوع و غروب آفتاب، سطح دریاچه تبدیل به آینه ای زیبا می شود که تصویر آسمان را منعکس می نماید. همین ویژگی باعث شده که عکاسان حرفه ای و آماتور زیادی به این منطقه جذب شوند.

پیاده روی و کویرنوردی در حاشیه های دریاچه نیز از جمله فعالیت هایی است که علاقه مندان به آرامش و سکوت طبیعت را به خود جذب می نماید. بعلاوه در بعضی فصول، افراد با خودروهای آفرود وارد مسیرهای خاکی در اطراف دریاچه می شوند و از رانندگی در زمین های نمکی لذت می برند. با این حال، ضروری است که در چنین فعالیت هایی احتیاط لازم را رعایت کرد تا به طبیعت آسیب نرسد.

بعضی بازتماشامایندگان نیز از مدیتیشن، یوگا یا مطالعه در سکوت کویر به عنوان تفریحی آرام بخش یاد می نمایند. با اینکه امکانات رفاهی دائمی در منطقه وجود ندارد، گردشگران معمولا با خود وسایل مورد احتیاج مانند آب، غذا، زیرانداز و چادر همراه دارند.

برترین زمان بازدید از دریاچه حوض سلطان

اگر قصد بازدید از دریاچه نمک حوض سلطان را دارید، برترین زمان برای سفر به این منطقه، فصل های بهار و پاییز است. در این بازه زمانی، دمای هوا مطبوع تر است و از گرمای شدید تابستان یا سرمای زمستان خبری نیست. بعلاوه در فصل بهار، پس از بارش ها، سطح دریاچه مرطوب شده و انعکاس آسمان روی نمک زار چشم انداز ای فوق العاده خلق می نماید.

در تابستان، دمای هوا به شدت بالا می رود و بازدید از منطقه در میانه روز ممکن است طاقت فرسا و خطرناک باشد. در زمستان نیز ممکن است با بادهای سرد و بارش های پراکنده روبرو شوید.

اگر به عکاسی علاقه دارید، زمان های طلوع و غروب خورشید برترین لحظات برای ثبت تصاویر چشم نواز از دریاچه هستند. نور ملایم، بازتاب ها و رنگ های گرم، جلوه ای بی نظیر به عکس های شما خواهند داد. بعلاوه پیشنهاد می شود برای سفر، زمان هایی را انتخاب کنید که آسمان صاف باشد تا بازتاب آسمان در نمک زار به برترین شکل دیده شود.

جاهای تماشای اطراف دریاچه نمک قم

اگر برای بازدید از دریاچه نمک حوض سلطان قم برنامه ریزی می کنید، بد نیست با جاذبه های گردشگری اطراف آن نیز آشنا شوید. این منطقه نه تنها از نظر طبیعی بلکه از نظر فرهنگی و تاریخی نیز غنی است و شما می توانید در سفری یک روزه یا چندروزه، تجربه ای کامل از طبیعت، تاریخ و معنویت داشته باشید. در ادامه با دو جاذبه مهم اطراف دریاچه آشنا می شوید:

کاروانسرای تاریخی پاسنگان

کاروانسرای پاسنگان یکی از آثار تاریخی باارزش استان قم است که در فاصله حدود 30 کیلومتری از دریاچه نمک حوض سلطان و در نزدیکی روستای پاسنگان واقع شده است. این بنای باشکوه، مربوط به دوره صفوی بوده و در مسیر تاریخی جاده ابریشم واقع شده است. کاروانسرا با معماری سنتی چهار ایوانی و دیوارهایی از خشت و آجر ساخته شده و دارای حجره هایی برای استراحت کاروانیان بوده است.

این اثر تاریخی نه تنها برای علاقه مندان به تاریخ مجذوب کننده است، بلکه با قرارگیری در دل طبیعت کویری، فضایی بسیار خاص برای عکاسی و قدم زدن در دل تاریخ فراهم می آورد. بازدید از این کاروانسرا به ویژه هنگام غروب، حال وهوایی خاص دارد و پیشنهاد می شود حتما در مسیر بازدید از دریاچه، سری هم به آن بزنید.

• آدرس: استان قم، جاده قدیم قم - کاشان، حوالی روستای پاسنگان
• ساعت بازدید: همه روزه در ساعات روشنایی
• هزینه: رایگان یا با هزینه ای اندک (بسته به بازدیدهای رسمی)

آدرس کاروانسرای پاسنگان روی نقشه گوگل

مسجد جمکران

مسجد جمکران یکی از مشهورترین اماکن مذهبی ایران و از پربازدیدترین جاذبه های قم است. این مسجد در فاصله ای حدود 55 کیلومتر از دریاچه نمک حوض سلطان و در حاشیه شهر قم قرار گرفته است. سالانه میلیون ها زائر از سراسر کشور و حتی خارج از ایران برای زیارت، نیایش و شرکت در مراسم های مذهبی به این مکان مقدس سفر می نمایند.

مسجد جمکران به امام زمان (عج) منسوب است و طبق روایات، به دستور ایشان در قرن چهارم هجری قمری احداث شده است. فضای معنوی، گنبدها و مناره های باشکوه، صحن وسیع، و مراسم های دعای توسل و کمیل، مسجد را به قطب معنوی شهر قم تبدیل نموده است. بعلاوه در محوطه مسجد امکانات رفاهی، فروشگاه و اقامتگاه هایی برای زائران فراهم شده است.

اگر در حال بازدید از حوض سلطان هستید، می توانید با صرف زمانی کوتاه، از این مکان مقدس نیز تماشا نموده و سفرتان را با رنگی معنوی همراه سازید.

• آدرس: استان قم، جاده قم - کاشان
• ساعات بازدید: شبانه روزی
• هزینه ورود: رایگان

آدرس مسجد جمکران روی نقشه گوگل

اقامت در دریاچه نمک حوض سلطان قم

اگرچه در اطراف دریاچه نمک حوض سلطان اقامتگاه رسمی یا هتل وجود ندارد، اما می توانید از هتل های قم برای اقامت بهره ببرید. شهر قم، به علت اهمیت مذهبی و موقعیت جغرافیایی اش، دارای انواع هتل ها و مهمان پذیرهای متنوع از سطح مالی تا لوکس است

هتل هایی مانند هتل بین المللی قم، هتل کریمه، هتل صادقیه و هتل استقلال قم از جمله گزینه های مناسب برای اقامت هستند. این هتل ها علاوه بر دسترسی آسان به اماکن زیارتی و بازار قم، فاصله نسبتا کمی تا دریاچه نمک دارند (حدود 30 تا 40 دقیقه با خودرو).

بعضی گردشگران نیز ترجیح می دهند در نزدیکی دریاچه و در دل طبیعت کمپ بزنند. اگرچه این گزینه تجربه ای متفاوت و هیجان انگیز است، اما به تجهیزات مناسب، تجربه سفر در کویر و رعایت نکات ایمنی احتیاج دارد. بعلاوه بهتر است قبل از شب، محل کمپ را معین نموده و از پیش شرایط آب و هوا را آنالیز کنید.

اگر قصد سفر به قم را دارید، پیشنهاد می کنیم پیش از حرکت، با توجه به فصل و شلوغی احتمالی شهر، به وسیله وب سایت های معتبر، هتل های قم را آنالیز و رزرو خود را انجام دهید تا سفری آسوده و بدون دغدغه داشته باشید.

نکات مهم بازدید از دریاچه نمک حوض سلطان

بازدید از دریاچه نمک حوض سلطان قم تجربه ای به یادماندنی است، اما مانند هر سفر طبیعت گردی، احتیاجمند آمادگی و رعایت نکات ایمنی است. در ادامه چند نکته مهم را مرور می کنیم:

• برترین زمان برای بازدید: فصل بهار و پاییز برترین زمان ها برای سفر به این دریاچه هستند. در این فصول دمای هوا معتدل تر است و امکان پیاده روی و عکاسی با شرایط بهتر فراهم می شود.
• لباس مناسب: حتما لباس راحت، کفش مناسب برای پیاده روی روی سطح نمکی، کلاه و عینک آفتابی همراه داشته باشید. سطح دریاچه می تواند درخشندگی زیادی داشته باشد که چشم را آزار می دهد.
• آب و خوراکی: به علت نبود فروشگاه و امکانات رفاهی در اطراف دریاچه، آب آشامیدنی، خوراکی سبک، کرم ضدآفتاب و تجهیزات ضروری را به همراه داشته باشید.
• مراقب طبیعت باشید: از تخلیه زباله در محیط و آسیب به سطح نمک زار خودداری کنید. این منطقه زیستگاه خاصی دارد و حفظ آن برای آیندگان اهمیت بالایی دارد.
• استفاده از خودرو آفرود: اگر قصد ورود به بخش های داخلی دریاچه را دارید، تنها با خودروهای آفرود و همراهی افراد باتجربه وارد شوید. زمین در بعضی قسمت ها سست است و احتمال گیر افتادن خودرو وجود دارد.
• رزرو و برنامه ریزی سفر: اگر از شهرهای دورتر مانند مشهد، اصفهان یا تبریز به قم سفر می کنید، برای راحتی بیشتر می توانید به وسیله سامانه های آنلاین رزرو بلیط قطار قم اقدام نموده و سفر ایمن و بدون دغدغه ای را تجربه کنید.

حوض سلطان؛ پایانی سفید و دل نشین در قلب کویر

دریاچه نمک حوض سلطان فقط یک نمک زار نیست؛ تجربه ای است از سکوت، نور، طبیعت و تاریخ که در کمتر جایی می توان آن را یک جا پیدا کرد. این دریاچه با جلوه های منحصربه فرد طبیعی، جاذبه های اطراف، و نزدیکی به شهرهایی مثل قم، تهران و کاشان، مقصدی عالی برای سفرهای یک روزه یا چندروزه است.

اگر در پی آرامش، چشم اندازهای بی نظیر برای عکاسی یا حتی لمس طبیعتی متفاوت هستید، حوض سلطان را در فهرست سفرهایتان قرار دهید. و حالا نوبت شماست: آیا تا به حال به این دریاچه سفر نموده اید؟ تجربه ای خاص یا تصویری مجذوب کننده دارید؟ نظر و تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول درباره دریاچه نمک حوض سلطان

دریاچه نمک حوض سلطان در کدام استان است؟

در استان قم، در مسیر آزادراه قم - تهران واقع شده است.

برترین فصل سفر به دریاچه حوض سلطان کی است؟

بهار و پاییز، به خاطر آب و هوای معتدل و منظره ها چشم نواز برترین زمان بازدید هستند.

تفریحات دریاچه حوض سلطان چیست؟

عکاسی، پیاده روی، کویرنوردی، تماشای غروب، مدیتیشن و آفرودسواری از تفریحات رایج هستند.

آیا حوض سلطان همان دریاچه نمک است؟

بله، دریاچه نمک حوض سلطان یکی از معروف ترین نمک زارهای ایران است و با نام های دیگری مانند دریاچه شاهی نیز شناخته می شود.

فاصله دریاچه نمک حوض سلطان تا قم چقدر است؟

حدود 20 کیلومتر در مسیر شمالی آزادراه قم - تهران است.

آیا بازدید از دریاچه نمک حوض سلطان احتیاج به بلیط دارد؟

خیر، بازدید از دریاچه نمک حوض سلطان رایگان است.

آیا امکان کمپینگ در اطراف دریاچه نمک حوض سلطان وجود دارد؟

بله، اما احتیاجمند تجهیزات مناسب و رعایت نکات ایمنی کویر است.